Verslag omgevingstafel Norg 10 december 2024

Agenda

1. Welkom
2. Locatiekeuzes aanvullende monitoring
3. Huidige status en vervolg aanvullende monitoring
4. Discussie en afstemming Plan van Aanpak vervolgtraject
5. W.v.t.t.k.

Welkom

De voorzitter heet de tafeldeelnemers welkom. In verband met nieuwe tafeldeelnemers volgt er een korte introductieronde.

Locatiekeuzes monitoring

Zoals aan eerdere tafels besproken, is binnen het plan voor aanvullende monitoring van de gasopslagen bedacht om zogenaamde superstations te plaatsen. Dit zijn meetstations waar verschillende meettechnieken op één locatie worden toegepast.

Eerder hebben we met de omgevingstafel de eisen voor locatiekeuzes besproken. De precieze locaties moeten we nog bepalen. Kay Koster (TNO) geeft aan de hand van een inmiddels lopend project bij Museum Wierdenland een Ezinge een korte inleiding over meetstations. De hoofdpunten uit deze introductie:

• Bij het museum in Ezinge zijn extensometers en peilbuizen geplaatst, daarnaast zijn er tiltmeters in het gebouw van het museum geplaatst. Extensometers meten het uitzetten en krimpen van grondlagen, peilbuizen meten het grondwaterpeil en tiltmeters meten bewegingen van het pand.
• Inmiddels zijn de eerste bevindingen beschikbaar na een periode van stevige regen in november en begin december.
• De monitoring in Ezinge is in september gestart maar ondanks de relatief korte periode kunnen wel al veranderingen worden opgemerkt.
• De eerste bevindingen laten zien dat na deze periode de grondlagen al enige millimeters zijn uitgezet en dat het waterpeil is gestegen.

Vervolgens bespreken we kort de criteria die we gebruiken om de definitieve locaties te kiezen:

• De meetdata kan privacygevoelig zijn. Daarom gaat de voorkeur uit naar een publiek gebouw in eigendom van de gemeente of een stichting.
• De ondergrond op de locatie moet een representatieve structuur hebben, een "interessante" ondiepe bodem.
• Kabels en leidingen maar ook aanwezigheid van bijv. sloten zijn van invloed op de locatiekeuze.
• De locaties liggen liefst op een lijn vanaf het midden van de kom richting de rand van de kom.
• Aanwezigheid van droge, grote kruipruimte, of kelder over groot deel van huis.
• Bij voorkeur gebouwen die zijn gebouwd vóór 1940 en rond 1960-1970.
• Vermijd locaties waar grondwater onttrokken wordt en waar gebouwd kan gaan worden.
• Vermijd gebouwen dichtbij sloten en grote bomen (5-10 meter).

Voor de locatiekeuze in de omgeving van de ondergrondse gasopslag in Norg wordt de oorspronkelijke lijst van mogelijke locaties gedeeld. De locaties op deze long list zijn beoordeeld op basis van bovengenoemde criteria. Op basis van deze beoordeling is een aantal locaties als mogelijke optie overgebleven. Dit is de short list.

Voor Norg geldt dat met name de aanwezigheid van potklei in de bodem een belangrijk element is. De invloed van potklei is groot, maar er is nog niet veel wetenschappelijke kennis over het precieze gedrag van potklei.

Daarnaast zijn de beeklopen uit het verleden van invloed en is de aanwezigheid van keileem een element in de locatiekeuze als het gaat om bodemkenmerken.

De shortlist van locaties wordt in de vergadering gedeeld. De werkgroep toont een kaartje waarop de mogelijke locaties en het gasveld te zien zijn.

De volgende stap in het proces is een bezoek aan alle mogelijke locaties om te kijken hoe de ondergrond er daadwerkelijk uitziet. Op basis van dit veldbezoek worden de definitieve locaties bepaald. Dit veldbezoek gaat begin 2025 plaatsvinden. Het streven is het aanvullende monitoringssysteem midden 2025 volledig operationeel te hebben.

Afrondend wordt de afspraak gemaakt dat de definitieve locatiekeuze wordt gedeeld met de tafeldeelnemers.

Huidige status en vervolg monitoring

In relatie tot de aanvullende monitoring wordt gewerkt aan een technische uitwerking van het plan. Deze technische uitwerking is gemaakt in voorbereiding op de aanbieding bij mogelijke opdrachtnemers. Dit document is in concept inmiddels beoordeeld door de begeleidingscommissie van deskundigen.

Tijdens het omgevingstafeloverleg wordt het document op hoofdlijnen toegelicht aan de deelnemers van de omgevingstafel. Na het overleg wordt het document via de mail gedeeld met deelnemers. Vragen kunnen worden gesteld via mail of in het volgende omgevingstafeloverleg.

In aanvulling op de technische uitwerking van de aanvullende monitoring wordt momenteel de opdracht uitgewerkt voor de TU Delft voor de InSar data en de analyse hiervan.

Vanuit de tafeldeelnemers wordt de vraag gesteld welke partijen mogelijke in beeld zijn voor de uitvoering van het plan, de analyse en rapportage. Aangegeven wordt dat onder andere Antea een van de mogelijke kandidaten is. De belangrijkste reden hiervoor is de ervaring die dit bedrijf heeft met de monitoring in Harlingen (zoutwinning) en Ezinge (museum).

Ten aanzien van monitoring wordt afgesproken dat:

• De Concept technische uitwerking wordt via mail gedeeld met de tafeldeelnemers. Het definitieve document wordt op de website geplaatst.
• De link naar de website van de monitoring in Harlingen wordt gedeeld met de deelenemers van de tafel.
• Afgesproken wordt dat Ramon Hansen bij start van het InSar deel nog een keer een toelichting komt geven.

Plan van aanpak

Alvorens in te gaan op het gedeelde concept-plan van aanpak geeft het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) een korte update over de behandeling van het winningsplan voor het kussengas in Norg.

Het plan van aanpak wordt besproken:

• Een van de belangrijkste aandachtspunten uit het plan is het versterken van de representativiteit van de omgevingstafel.
• De werkgroep heeft dr. Carina Wiekens van de Hanzehogeschool gevraagd om een voorstel voor hoe een representatieve tafel gevormd kan worden voor het bespreken van de kaders voor een investeringsagenda.
• Daarbij staan de vragen centraal hoe en met wie je dit proces gaat doorlopen en hoe je de omwonenden erbij betrekt en goed representeert.

Met de tafel wordt afgesproken dat:

• Het voorstel van de Hanzehogeschool de volgende keer met de omgevingstafel wordt besproken.
• Het plan van aanpak verder wordt uitgewerkt en voltooid.

WVTTK

• De voorzitter geeft aan dat een van de deelnemers heeft gevraagd het conceptverslag van de vorige vergadering aan tafel te bespreken. In verband met ziekte van de betreffende deelnemer wordt afgesproken dat dit rechtstreeks met de betreffende deelnemer wordt opgepakt. In de tussentijd kunnen de notulen wel op de website worden geplaatst.
• Een van de tafeldeelnemers heeft contact gezocht met Carina Wiekens (Hanzehogeschool) met betrekking tot mogelijk aanvullend onderzoek over ervaringen met schade en wat mensen terugkrijgen van het IMG. De Hanzehogeschool heeft aangegeven een dergelijk onderzoek interessant te vinden, maar op het moment niet voldoende capaciteit te hebben om dit verder vorm te geven. Wellicht is daar volgend jaar meer ruimte.
• KGG brengt het debat van de Kamercommissie mijnbouw op 11 december 2024 onder de aandacht. In dit debat gaat het met name over Ternaard en Warffum, daarnaast komt de afbouw van de gaswinning op land aan de orde.
• www.pilotharlingen.nl